![](/media/lib/475/n-biegacze-95206551058da4e3469319b6d47b168a.jpg)
Siedzący tryb życia potęguje skutki starzenia się. Łowcy-zbieracze powinni być dla nas wzorem
19 października 2021, 05:30Nasz siedzący tryb życia okrada nas z tego, co najcenniejsze w fizycznej aktywności – olbrzymiego zróżnicowania mechanizmów naprawczych, które ciągle reperują miniaturowe uszkodzenia organizmów u łowców-zbieraczy i społeczności rolniczych. Brak tych mechanizmów staje się coraz bardziej szkodliwy i dotkliwy w miarę, jak stajemy się coraz starsi.
![](/media/lib/474/n-elizabethhealey-0bcc8f4aca4d184308e1b42dac6fa3ad.jpg)
Obsydianowe lustro słynnego maga i astrologa Elżbiety I zostało wyprodukowane przez Azteków
8 października 2021, 13:34Obsydianowe lustro, które do kontaktu z duchami wykorzystywał John Dee, XVI-wieczny mag, astrolog i matematyk, doradca królowej Anglii Elżbiety I, jest pochodzenia azteckiego, wykazały badania przeprowadzone przez naukowców z Wielkiej Brytanii, Rosji i USA. Uczeni, posługując się metodą rentgenografii strukturalnej, porównali materiał lustra z różnymi źródłami obsydianu na terenie Meksyku
![](/media/lib/474/n-chora-gorylica-19d1adab153ac7f7e575851b840b3583.jpg)
Życie Ndakasi, osieroconej gorylicy, której selfie stało się przebojem internetu
8 października 2021, 11:56Park Narodowy Wirunga poinformował o śmierci ukochanej 14-letniej gorylicy górskiej Ndakasi, która po długiej chorobie odeszła pod koniec września, wtulona w ramiona opiekuna Andre Baumy. Osierocona samica zdobyła internetową sławę, kiedy w 2019 r. z okazji Dnia Ziemi popularne stało się selfie, na którym widać strażników oraz Ndakasi i drugą gorylicę Ndeze; obie stoją wyprostowane i patrzą prosto w obiektyw.
![](/media/lib/474/n-denga-f483ef932eb4b76da2d0279347d0f02a.jpg)
Potężny inhibitor blokuje wirusa dengi, jedno z największych zagrożeń zdrowotnych dla ludzkości
8 października 2021, 11:10W ostatnich dekadach gwałtownie zwiększył się zasięg występowania dengi, wirusowej choroby przenoszonej przez komary. Zagrożona jest nią już połowa ludzkości, a WHO umieściła dengę na liście 10 największych zagrożeń dla ludzkości. Każdego roku zaraża się około 400 mln osób, z czego u ponad 100 mln występują objawy.
![](/media/lib/470/n-orlik-krzykliwy-e51a56eb3ad8825136195c9ff1d80c0f.jpg)
Orliki krzykliwe z polskich Karpat przygotowują się do odlotu
9 września 2021, 12:05Orliki krzykliwe (Clanga pomarina) gniazdujące w polskich Karpatach przygotowują się do odlotu. Zimowiska tych ptaków znajdują się na sawannach wschodniej, środkowej i południowej Afryki. Jak wyjaśnia dr Marian Stój z Komitetu Ochrony Orłów, odlatujące orliki są wyjątkowo punktualne: znikają z naszych terenów prawie równocześnie 15 września.
![](/media/lib/470/n-przybycie-bc92d5e69d038dedb5e4e414b72073b9.jpg)
Handel niewolnikami wprowadził nowe patogeny do Meksyku. To one mogły dziesiątkować miejscowych
9 września 2021, 09:03Po rozpoczęciu europejskiej kolonizacji, w obu Amerykach doszło do załamania miejscowej populacji. Jedną z przyczyn tego zjawiska było wprowadzenie przez kolonizatorów nowych patogenów, z którymi wcześniej Indianie nie mieli kontaktu. Istnieje wiele hipotez dotyczących patogenów, które zdziesiątkowały rdzenną ludność Nowego Świata – mówi się o ospie prawdziwej, odrze i śwince – ale brak jest bezpośrednich dowodów
![](/media/lib/470/n-buty-98d9c3936555c3d0c4800b9ea38454b6.jpg)
Dzięki analizie obuwia można było oszacować, ile wzrostu miał Michał Anioł
7 września 2021, 10:14Analiza 3 butów, które mogły należeć do Michała Anioła, pokazała, że renesansowy artysta nie był zbyt wysoki. Wg naukowców, miał ok. 1,6 m wzrostu. Wyniki uzyskane przez parę badaczy z Forensic Anthropology, Paleopathology, and Bioarchaeology Research Center (FAPAB) ukazały się właśnie w piśmie Anthropologie.
![](/media/lib/470/n-supermarket-1978f825bd8d37ef715219653bc68a61.jpg)
Zmniejszenie ilości cukru w żywności może uratować setki tysięcy ludzi
6 września 2021, 09:20Można ocalić życie setek tysięcy ludzi, a liczbę zachorowań zmniejszyć o kilka milionów, zmniejszając ilość cukru w sprzedawanej żywności – czytamy na łamach pisma Circulation. Jeśli zmniejszymy ilość cukru o 20% w pakowanej żywności i o 40% w napojach, to w ciągu życia jednego dorosłego pokolenia w USA liczba takich zdarzeń jak ataki serca czy udary zmniejszy się o 2,48 miliona przypadków.
![](/media/lib/469/n-pieczec-olowiana-strona-z-wizerunkiem-sw.-wojciecha-754842a38e69edc150d344547fd3ad12.jpg)
Unikatowe znalezisko z Zawichostu-Trójcy: XII-wieczna bulla książęca
2 września 2021, 11:12Na terenie dawnej średniowiecznej wsi Trójca, która obecnie jest częścią Zawichostu (woj. świętokrzyskie), znaleziono wyjątkowy zabytek, ołowianą pieczęć - bullę - książęcą. Jak podkreślił dr hab. Marek Florek z Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Sandomierzu, zabytki tego typu są niezwykłą rzadkością. Jeszcze kilkanaście lat temu nie znano ich wcale, stąd historycy nawet nie zdawali sobie sprawy, że polscy książęta używali również pieczęci ołowianych.
![](/media/lib/468/n-pochowek-daa5c8429ae60c49d7e86e1b630eafcf.jpg)
W północnych Chinach odkryto parę pochowaną w wiecznym uścisku
27 sierpnia 2021, 12:41Podczas wykopalisk w mieście Datong w północnych Chinach odkryto parę pochowaną w wiecznym uścisku. Kobieta i mężczyzna żyli za czasów północnej dynastii Wei (386-535). Niewykluczone, że kobieta, na której lewym serdecznym palcu znajdowała się obrączka, poświęciła się, by można ją było pochować z mężem. Para obejmuje się, a jej głowa spoczywa na jego ramieniu.